Tuesday, April 18, 2017



ΚΟΣΜΟΣ

Τι συμβαίνει στην τουρκική κοινωνία

ΑΛΚΗΣ ΚΟΥΡΚΟΥΛΑΣ*

Σύμφωνα με την κυρίαρχη αντίληψη, τα δύο στρατόπεδα ελέγχουν ποσοστά 40% - 40% και μένει το 20% των αναποφάσιστων.
ΕΤΙΚΕΤΕΣ:
Η Τουρκία ετοιμάζεται να επικυρώσει με δημοψηφισματική διαδικασία την de facto κατάσταση που έχει δημιουργηθεί μετά το πραξικόπημα του περασμένου Ιουλίου. Ο πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν, στόχος του αποτυχημένου πραξικοπήματος, θέλει να νομιμοποιήσει/θεσμοθετήσει την απόλυτη προσωπική εξουσία που έχει αποκτήσει τα τελευταία χρόνια, μέσα από μια πολύπλοκη διαδικασία. Αυτό που καλείται να επικυρώσει η χώρα –εν μέσω ενός πολέμου (με τους Κούρδους) και της παρατεταμένης από τον Ιούλιο «κατάστασης εκτάκτου ανάγκης»– δεν είναι ακριβώς το νέο προεδρικό Σύνταγμα που ζητούσε ο Ερντογάν ήδη από το 2005 ή το προεδρικό σύστημα που ο Τουργκούτ Οζάλ θεωρούσε απαραίτητο για τον εκσυγχρονισμό/εκδημοκρατισμό της Τουρκίας. Μιας Τουρκίας που θα αναγνώριζε εκτεταμένες εξουσίες και οιονεί αυτονομία στις συστατικές επαρχίες της.
Εκείνο το προεδρικό σύστημα επρόκειτο να λύσει δημοκρατικά και μέσα στο πλαίσιο του κράτους δικαίου το πρόβλημα της συγκατοίκησης, κάτω από τη σκέπη της Τουρκικής Δημοκρατίας, διαφορετικών εθνοτικών/εθνικών παραδόσεων και ταυτοτήτων. Εκείνη η συνταγματική τάξη επρόκειτο να αποκαταστήσει το απαραίτητο κέντρο, τον πρόεδρο που θα εξασφάλιζε την ενότητα ενός αρκετά αποκεντρωμένου συστήματος, το οποίο θα έμοιαζε πιο πολύ με τα «βιλαέτια» της οθωμανικής διοίκησης ή τα «θέματα» της βυζαντινής. Αυτό που καλείται να επικυρώσει τώρα ο τρομοκρατημένος από πολέμους και πυκνές πολύνεκρες τρομοκρατικές επιθέσεις πληθυσμός είναι η εκ των ενόντων προσωπική (σουλτανική για όσους ακκίζονται με αυτό το λεξιλόγιο) εξουσία που έχει συγκεντρωθεί από τον Ερντογάν στην περίεργη ιστορικά πορεία της τελευταίας δεκαετίας.
Τα κολοσσιαία λάθη
Η πρωτοφανής (μετά τον 19ο αιώνα) αστάθεια που κυριαρχεί στη Μέση Ανατολή –τις αραβικές δηλαδή επαρχίες της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας– δεν διευκολύνει καθόλου την κατάσταση και οδηγεί την τουρκική πολιτική ηγεσία σε κολοσσιαία λάθη. Η συριακή πολιτική της Αγκυρας κατατάσσεται πλέον σε αυτά.
Η οικονομία κλονίζεται από τις συνέπειες των διεθνών εξελίξεων και την πολιτική διαχείριση που αρνείται να πάρει τις δύσκολες αποφάσεις και υποτάσσει την οικονομία στο πολιτικό ημερολόγιο. Η ομάδα που διαχειρίστηκε το θαύμα της δεκαετίας του 2000 έχει απομακρυνθεί. Αποφεύγει βέβαια τη δημόσια κριτική αλλά έχει σαφείς αποστάσεις από τον πρόεδρο Ερντογάν, που περιστοιχίζεται πλέον από ένα εντελώς νέο επιτελείο, συνδεδεμένο με οικογενειακούς δεσμούς με τον ίδιο και τα παιδιά του!
Αλλά η ανασφάλεια, ο φόβος που προκαλεί η ζοφερή αυτή συγκυρία διευκολύνει την επικύρωση των εξουσιών που ασκεί ο πρόεδρος Ερντογάν. Ο φόβος θέτει σε δεύτερη μοίρα κάθε συζήτηση για τη φύση της εξουσίας που δημιουργείται και καθηλώνει στο πολύ απλό ερώτημα: Ποιος θα μας περάσει από την έρημο της κρίσης για να μας οδηγήσει σε σταθερό έδαφος; Το Κόμμα της Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP) θεωρεί αυτονόητο ότι αυτός δεν μπορεί να είναι άλλος από τον Ταγίπ Ερντογάν. Προωθεί την αντίληψη ότι οι διαφορετικές απόψεις που λένε «Οχι» στην πρόταση για το νέο Σύνταγμα είναι «προδοτικές». Είναι οι απόψεις που προωθούν οι εχθροί της Τουρκίας, οι ξένοι και τα όργανά τους (Φετουλάχ Γκιουλέν). Το μεγάλο αυτό μπλοκ, που έχει δοκιμασθεί σε επανειλημμένες εκλογικές αναμετρήσεις, ενισχύεται και από μερίδα των εθνικιστών της Δεξιάς (διάδοχοι των Γκρίζων Λύκων της δεκαετίας του ’70) που ενισχύουν τον Ερντογάν για να συντρίψουν τους Κούρδους.
Απέναντι σε αυτό το μπλοκ βρίσκεται η ατατουρκική παράταξη, που οδηγείται από ήττα σε ήττα μετά το 2002, οι Κούρδοι, που εγκατέλειψαν τη στρατηγική προσπάθεια να λύσουν το Κουρδικό σε συνεργασία με τον Ερντογάν, και ένα μέρος της ισλαμόφρονης Τουρκίας που διώκεται απηνώς ως μέρος των δικτύων του Φετουλάχ Γκιουλέν, ως μέρος της τρομοκρατικής οργάνωσης FETO (ΦΕΤΟ Φετουλάχ Τερόρ Οργκανιζασιόν). Δεκάδες, ίσως και εκατοντάδες χιλιάδες απολύσεις και αυθαίρετες φυλακίσεις στελεχών του στρατού, της αστυνομίας, της διοίκησης, της Δικαιοσύνης, της οικονομίας, της εκπαίδευσης, κανονικό πογκρόμ στο όνομα του πολέμου κατά της τρομοκρατίας, που χρησιμοποίησε βία τον περασμένο Ιούλιο για να ανατρέψει τον Ερντογάν.
Ο φόβος, αλλά και η φύση της αναμέτρησης, δεν επιτρέπει στις δημοσκοπήσεις να φωτίσουν την ισορροπία ανάμεσα στα δύο στρατόπεδα. Η αδυναμία αυτή άλλωστε λέγεται ότι δεν επιτρέπει στο AKP να χρησιμοποιήσει τη δοκιμασμένη εκλογική μηχανή του σε αυτή την αναμέτρηση. Η κυριαρχούσα στους διαδρόμους αντίληψη λέει ότι τα δύο στρατόπεδα ελέγχουν ίσα ποσοστά 40% - 40% και μένει το 20% των αναποφάσιστων να κρίνει την αναμέτρηση.
Η σύγκρουση με την Ε.Ε.
Σε αυτή τη συγκυρία, γεγονότα όπως η σύγκρουση με την Ευρώπη μπορεί να έχουν αποφασιστική σημασία. Οι σιωπηλοί σκεπτικιστές του AKP, που μοιάζει να πιστεύουν όλο και περισσότερο ότι για το χάος που τρομοκρατεί τη χώρα ευθύνονται οι επιλογές του Ερντογάν, θα μπορούσαν να επηρεάσουν το αποτέλεσμα. Αλλά ο φανατισμός που χαρακτηρίζει την πόλωση δεν επιτρέπει τέτοιες μεγάλης κλίμακας μετατοπίσεις. Η κοινωνιολογική πλειονότητα της ισλαμόφρονης Τουρκίας συσπειρώνεται γύρω από το κόμμα που την οδήγησε –ύστερα από δεκαετίες καταπίεσης και καταφρόνιας– στην ηγεμονική θέση που βρίσκεται σήμερα. Κρίσιμη σημασία μπορεί ακόμα να έχει η απήχηση της ομάδας που διασπάστηκε από το εθνικιστικό κόμμα του κ. Ντεβλέτ Μπαχτσελί, υπό την ηγεσία της Μεράλ Ακσενέρ, και έγινε το σύμβολο της μάχης για το «Οχι».
Αλλά το «Οχι» πρέπει να καταφέρει ακόμα μία υπέρβαση. Την υπέρβαση της επόμενης μέρας. Η προοπτική τής μετά τον Ερντογάν εποχής δεν φαίνεται να έχει ακόμα διαμορφωθεί. Ετσι το ενδεχόμενο «Οχι» γίνεται προάγγελος νέων –άγνωστων– περιπετειών. Η Τουρκία είναι σαστισμένη μπροστά στο χάος που θα δημιουργηθεί από την ήττα Ερντογάν, παρότι όλο και περισσότερο πείθεται ότι αυτός είναι υπεύθυνος για το χάος που τη φοβίζει.
* Ο Αλκης Κούρκουλας, δημοσιογράφος, ήταν επικεφαλής του γραφείου του ΑΠΕ στην Τουρκία, μέχρι τη διάλυσή του το 2015.
Έντυπη



http://www.kathimerini.gr/901218/article/epikairothta/kosmos/ti-symvainei-sthn-toyrkikh-koinwnia

Ερτεγκρούλ Γκιουνάι

Το Κουρδικό, τα λόμπι και η στάση της ΕΕ

Το ηγετικό στέλεχος του CHP και πρώην υπουργός των κυβερνήσεων Ερντογάν μέχρι το 2013 αποκαλύπτει στα «ΝΕΑ» γιατί σήμερα μάχεται γα το Οχι

  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 08/04/2017 08:00 |
O Ερτεγκρούλ Γκιουνάι είναι από τις πιο εμβληματικές προσωπικότητες του σοσιαλδημοκρατικού - φιλελεύθερου κινήματος στην Τουρκία. Υπήρξε ηγετικό στέλεχος και πολλές φορές βουλευτής του Λαϊκού  Ρεπουμπλικανικού Κόμματος (CHP). To 2007, στη σκιά της απόπειρας των στρατιωτικών να «καθοδηγήσουν» με τελεσιγραφικά υπομνήματα το Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης του Ταγίπ Ερντογάν, έγινε υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού των κυβερνήσεων Ερντογάν και παρέμεινε με επιτυχία στη θέση αυτή μέχρι τον Ιανουάριο του 2013. Είναι από τους αρχιτέκτονες των συμμαχιών που επέτρεψαν στον Ερντογάν και στο AKP να κάνουν εντυπωσιακές δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις και να προωθήσουν τις σχέσεις με την ΕΕ στο υψηλότερο σημείο που γνώρισαν ποτέ.  
Σήμερα μάχεται γα το Οχι στη συνταγματική αλλαγή που θέλει ο Ταγίπ  Ερντογάν.
Μίλησε στα «ΝΕΑ» για τη μοναδική αυτή διαδρομή που άγγιξε το όνειρο πολλών γενεών σοσιαλδημοκρατών για τον εκδημοκρατισμό της Τουρκίας, για να πέσει στη συνέχεια στην κόλαση του σήμερα που απειλεί την ίδια την υπόσταση της Τουρκικής Δημοκρατίας.    
Κύριε υπουργέ, στις βουλευτικές εκλογές του 2007 ήσασταν δεύτερος μετά τον Ερντογάν στο ψηφοδέλτιο του AKP. Υστερα γίνατε υπουργός Πολιτισμού και Τουρισμού. Και τώρα μάχεστε για το Οχι. Πώς εξηγείται αυτή η διαδρομή;
Στα τέλη Απριλίου του 2007, ένα υπόμνημα στην ιστοσελίδα του Γενικού Επιτελείου προσπαθούσε να υπαγορεύσει στην κυβέρνηση την πολιτική που θα ακολουθούσε. Τότε δεν ήμουν βουλευτής και δεν ανήκα σε κανένα κόμμα. Αντέδρασα στο υπόμνημα που θύμιζε τα προηγούμενα στρατιωτικά πραξικοπήματα του 1971 και του 1980. Από τη στάση μου αυτή προέκυψε η συνεργασία με τον τότε πρωθυπουργό Ταγίπ Ερντογάν και άλλους έξι ανεξάρτητους πολιτικούς. Αποφασίσαμε να ενταχθούμε στο AKP και να δημιουργήσουμε μια σοσιαλδημοκρατική πτέρυγα στους κόλπους του.
Από το 2007 μέχρι το 2013 ανέλαβα το υπουργείο Πολιτισμού και Τουρισμού. Συνεργαστήκαμε χωρίς σημαντικά προβλήματα εκτός από ορισμένες διαφορές ύφους γιατί προερχόμασταν από εντελώς διαφορετικές κοσμοθεωρίες. Στη διάρκεια αυτής της περιόδου η Τουρκία κατέκτησε την 6η θέση στον κόσμο ως τουριστική δύναμη.
Την ίδια περίοδο το ΑΚΡ ενίσχυσε την πλουραλιστική κοινοβουλευτική δημοκρατία και την πορεία της ένταξης στην ΕΕ. Ο Ερντογάν υποστήριζε τότε ότι η λύση του κουρδικού προβλήματος πρέπει να αναζητηθεί ειρηνικά και να είναι πολιτική λύση. Διατηρούσε έναν προοδευτικό διάλογο με όλες τις πλευρές.
Μετά το 2012 άρχισαν να γίνονται σημαντικές αλλαγές προς την αρνητική κατεύθυνση.
Το 2011 (ο Ερντογάν) κέρδισε για τρίτη φορά τις εκλογές αυξάνοντας τις ψήφους του. Η επιτυχία αυτή οδήγησε σε συμπτώματα ματαιοδοξίας και οίησης. Σταδιακά κυριάρχησαν στο περιβάλλον του άνθρωποι που ήθελαν να επωφεληθούν. Ισχυρά λόμπι, κατασκευαστικά, εργολαβικά κ.λπ. Αυτό προκάλεσε και την πρώτη διαφωνία μας με τον κ. Ερντογάν. Είμαι αντίθετος με τις λογικές των κατασκευαστών, αντίθετος με την καταστροφή του παραδοσιακού περιβάλλοντος.
Η στάση της ΕΕ απέναντι στην Τουρκία επηρέασε ιδιαίτερα την πολιτική του Ερντογάν. Ακόμα και οι προσδοκίες από τη λεγόμενη Αραβική Ανοιξη επηρέασαν.
Οι διαφορές απόψεων μεταξύ μας άρχισαν να μεγαλώνουν. Οι κυριότερες ήταν πλέον η Συρία, το Πάρκο Γκεζί. Το 2013 έφυγα από την κυβέρνηση και στο τέλος του ίδιου έτους με τα γεγονότα της περίφημης 17ης/25ης Δεκεμβρίου και τις κατηγορίες για διαφθορά, έφυγα και από το κόμμα.
Μετά την αποχώρησή μου ήθελα να προβάλω τις αντιρρήσεις μου και να τις μοιραστώ με το κοινό. Αλλά μόνο στα social media ακούγονταν πλέον η φωνή μου. Πολλοί διευθυντές τηλεοπτικών σταθμών,  μετά το τέλος του 2013, μου είπαν ανοικτά ότι με έχουν αποκλείσει από τον προγράμματά τους έπειτα από οδηγίες που έρχονταν «από πάνω».
Το AKP έχει εγκαταλείψει τον δρόμο που πήρε το 2002 και τον οποίο ακολούθησε μετά τις εκλογές του 2007 και του 2011. Σήμερα βρίσκεται στον ακριβώς αντίθετο δρόμο. Γιατί αυτό;
Οι συνεχείς νίκες στις τοπικές και τις γενικές εκλογές δημιούργησαν υπερβολική αυτοπεποίθηση. Αντίθετα, οι λεγόμενοι σοσιαλδημοκράτες, που στην πραγματικότητα ήταν μια μιλιταριστική - ελιτίστικη αντιπολίτευση, έχαναν συνεχώς τις εκλογές υποτιμώντας συνεχώς το AKP. Αυτή η αίσθηση της ήττας και αδυναμίας μετέτρεψε το πρόβλημα αποκλεισμού σε πρόβλημα ταυτότητας. Η άδικη στάση της ΕΕ, που συμβολιζόταν από τις δηλώσεις Σαρκοζί και Μέρκελ, και οι προσδοκίες που δημιούργησε η Αραβική Ανοιξη ενίσχυσαν αυτή την κατάσταση. Τέλος, ο αυταρχισμός της Ρωσίας έγινε αξιοζήλευτο παράδειγμα για την Τουρκική Δημοκρατία.
Οι κινήσεις που έκαναν ορισμένες θρησκευτικές κοινότητες απέναντι στη διαφθορά οδήγησαν τον Ερντογάν να σκέπτεται πώς θα κατοχυρώσει τον εαυτό του και τη θέση του. Η αντιπολίτευση μετά το 2013 δεν μπόρεσε να αξιοποιήσει τίποτα. Δεν περιμένω τίποτα καλύτερο ούτε σ' αυτή την εκστρατεία. Τουλάχιστον ας οδηγήσουν τους οπαδούς τους στις κάλπες γιατί το 2014 ούτε αυτό δεν κατάφεραν!  
Πιστεύω ωστόσο στην κοινωνία των πολιτών. Ελπίζω ότι θα είναι αποτελεσματικότεροι από την αντιπολίτευση.
Εν τω μεταξύ, η αμφισβήτηση αυξάνεται μέσα στο ΑΚΡ. Αυτό δεν ξέρω αν αποτυπώνεται  στις δημοσκοπήσεις. Πιστεύω ότι μόνο οι αντιφρονούντες του ΑΚΡ μπορούν να καθορίσουν το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος.
Οι έρευνες της κοινής γνώμης δεν ήταν ποτέ αποτελεσματικές. Στην Τουρκία προσπαθούσαν πάντα να κατευθύνουν την κοινή γνώμη. Αλλά αυτή τη φορά η κατάσταση είναι ακόμα πιο ζοφερή.
Η Τουρκία το 1961 και το 1982, και σήμερα για τρίτη φορά σε 50 χρόνια, προσπαθεί να αποφασίσει για ένα Σύνταγμα που καθορίζει το καθεστώς της. Οι δύο πρώτες απόπειρες έγιναν σε τραυματικό  περιβάλλον ενώ η δημοκρατία είχε ανασταλεί. Σήμερα έχουμε κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Υποθέτω ότι  μπορούμε κάποτε να αποφασίσουμε για το Σύνταγμα σε ένα δημοκρατικό περιβάλλον!  

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
http://www.tanea.gr/news/world/article/5437938/to-koyrdiko-ta-lompi-kai-h-stash-ths-ee/

Evet, Hayir ή αλλιώς η μάχη για μια άλλη Τουρκία

Αν το Οχι είναι το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος της 16ης Απριλίου, προφανώς θα προκαλέσει αλυσιδωτές εξελίξεις στην πολιτική ζωή της γείτονος χώρας. Αλλά και το Ναι δεν φαίνεται να οδηγεί σε σταθερότητα...

  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 08/04/2017 08:00 |
Μία μόλις εβδομάδα πριν από το δημοψήφισμα της 16ης Απριλίου, τίποτα - στους δρόμους της Πόλης - δεν προδίδει την κρισιμότητα της αναμέτρησης. Η εκστρατεία για το Οχι (Hayir) είναι υποτονική. Σχεδόν πουθενά δεν υπάρχουν οι αφίσες του Οχι, ελάχιστες τηλεοπτικές παρουσιάσεις, περισσότερες προκηρύξεις που μοιράζονται με το χέρι, κι ακόμη περισσότερες καταγγελίες για την πίεση που ασκείται με κάθε τρόπο στους υποστηρικτές του. Αλλωστε η μάχη για το νέο Σύνταγμα εξελίσσεται πάντα υπό το καθεστώς «έκτακτης ανάγκης». Οι κωμικοτραγικές ιστορίες καταδίωξης ξεπερνούν και τις ιστορίες «του καλού στρατιώτη Σβέικ» και τη σχετική φιλολογία του τέλους της Αυστροουγγρικής Αυτοκρατορίας. Οι κατηγορίες για «προδοσία» προς τους υποστηρικτές του Οχι πληθαίνουν.
Η επιφανειακή αυτή «αδιαφορία», είναι παραπλανητική. Για την ατατουρκική «κοσμική» παράταξη, η ήττα στο δημοψήφισμα, η υπερψήφιση του Ναι, θα είναι «το τέλος του δρόμου», όπως λένε κατ' ιδίαν, με προφανή ανησυχία, εμβληματικοί εκπρόσωποι αυτής της ευρωπαϊκής, φιλελεύθερης Τουρκίας. Η επικράτηση του Ναι «θα αφαιρέσει την όποια δυνατότητα αμφισβήτησης της ηγεμονίας του Ερντογάν» λένε. «Τέλος η Τουρκία όπως δημιουργήθηκε το 1923», συμπεραίνουν!

Το Ναι (Evet) - αντίθετα - βρίσκεται παντού, σε όλα τα διαφημιστικά ταμπλό. Η πληθωρικότητα της εκστρατείας, ωστόσο, το ευτελίζει. Το συγχέει με τις τρέχουσες διαφημιστικές εκστρατείες ρούχων και απορρυπαντικών! Το μήνυμα δεν κινητοποιεί όπως παλαιότερες εκστρατείες του AKP.
Η δυναμική και η ευστροφία του επιτελείου που κέρδιζε κάθε εκλογική αναμέτρηση για περισσότερα από 12 συνεχή χρόνια, δεν υπάρχουν πλέον. Ισως χάθηκαν μαζί με τον εμπνευστή τους, τον χαρισματικό Ερόλ Ολτσόκ, που σκοτώθηκε στη γέφυρα του Βοσπόρου από τα τανκς των πραξικοπηματιών της 15ης Ιουλίου. Η τακτική της πόλωσης δεν φαίνεται να εγγυάται αυτή τη φορά τα αποτέλεσμα που εξασφάλιζε αγόγγυστα τα τελευταία 15 χρόνια. Αυτό προκαλεί νευρικότητα στο στρατόπεδο του Ερντογάν. Ο φόβος της ήττας και της απόρριψης φανατίζει. Μεγάλο μέρος των υποστηρικτών του Ερντογάν δεν συμβιβάζεται με την ιδέα ότι θα χάσει την ηγεμονική του θέση και τη δυνατότητα να επιβάλλει τη δική του ταυτότητα στη χώρα. Δεν θέλει να γυρίσει στην κοινωνική, αισθητική και πολιτιστική ηγεμονία των «λευκών Τούρκων», των κοσμικών ελίτ που κυβερνούσαν για δεκαετίες.
Αυτές τις χορδές του ισλαμόφρονου πληθυσμού άγγιζε πάντα - με μεγάλη επιδεξιότητα - ο πρόεδρος Ερντογάν. Αλλά σήμερα, όταν κεφαλαιώδη ζητήματα «ταυτότητας» μένουν επικίνδυνα ανοιχτά, ο ενθουσιασμός που προκαλεί σε αυτή την κερκίδα η αντιδυτική, αντιευρωπαϊκή ρητορική γίνεται μπούμερανγκ.
Η επίθεση Ερντογάν στη Ολλανδία, επίθεση που σίγουρα ενθουσίασε τη σκληρή κερκίδα, ακολουθήθηκε από δημοσκοπική υποχώρηση του Ναι. Ακόμα χειρότερα για την κυβερνητική παράταξη, ανέδειξε ένα μεγάλο ρήγμα στο κυβερνητικό στρατόπεδο, τη συμμαχία της ισλαμικής συντηρητικής Δεξιάς με την εθνικιστική Δεξιά που ζητά τη στρατιωτική αντιμετώπιση του Κουρδικού.
Ο πρώην πρόεδρος Αμπντουλάχ Γκιουλ αρνήθηκε να παραστεί σε συγκέντρωση υπέρ του Ναι στη γενέθλια πόλη του, την Καισάρεια της Καππαδοκίας, όπου θα μιλούσε και ο Ταγίπ Ερντογάν. Η σιωπή του ξεσήκωσε θύελλα κατηγοριών από το περιβάλλον του προέδρου Ερντογάν. Αποκαλύπτεται έτσι ότι αντίθετα με ό,τι λένε δημόσια για τη σιωπηρή αποστασιοποίηση της παραδοσιακής ηγεσίας του ΑΚΠ - την προσπερνούν ως μη έχουσα σημασία - η αμφισβήτηση αυτή δημιουργεί μεγάλο πρόβλημα στη στρατηγική του Ερντογάν. Δεν είναι όλοι πεπεισμένοι για την ορθότητα της εξουσίας που θέλει να αποκτήσει ο πρόεδρος Ερντογάν. Μεγάλη μερίδα της παράταξης ενοχλείται από τη μορφή της σημερινής εξουσίας, και θα την αποδοκιμάσει στις κάλπες ψηφίζοντας Οχι, αλλά αποφεύγοντας δημόσιες καταγγελίες και δηλώσεις.
Ωστόσο και μεταξύ των εθνικιστών - την άλλη μεγάλη δεξαμενή άντλησης των ψήφων του Ναι - έχει εκδηλωθεί σημαντική αμφισβήτηση και διαφωνία. Η ηγεσία του κόμματος της Εθνικιστικής Δράσης (MHP) με τον Ντεβλέτ Μπαχτσελί στηρίζει με κάθε τρόπο τον Ερντογάν και τις επιλογές του, αλλά η ψυχή του κόμματος έχει ενθουσιαστεί από μια νέα πολιτικό, τη Μεράλ Ακσενέρ. Το ανερχόμενο αυτό αστέρι της πολιτικής σκηνής εξελέγη πρόεδρος των Γκρίζων Λύκων, άλλα η εκλογή της ακυρώθηκε, αυθαίρετα λένε, από τα δικαστήρια που υπακούουν πλέον στις επιθυμίες του Ερντογάν.
Η Μεράλ Ακσενέρ έδωσε ωστόσο ένα πανίσχυρο επικοινωνιακά σύμβολο στο Οχι: το τατουάζ με χένα με την τουρκική σημαία, στην παλάμη των γυναικών. Το τατουάζ που συνδυάζει την παράδοση του χαμάμ και τις συνήθειες των γυναικών της Ανατολίας με τη σημαία κερδίζει τη φαντασία της παράταξης και έγινε σύντομα ισχυρό σύμβολο που κινητοποιεί για το Οχι.

Το Οχι τέλος τροφοδοτείται και από μια άλλη σιωπηλή πηγή, τους Κούρδους. Η διάψευση των προσδοκιών που είχε δημιουργήσει ο πρόεδρος Ερντογάν για μια διαφορετική - πολιτική και δημοκρατική - αντιμετώπιση του Κουρδικού ενισχύει αποφασιστικά το Οχι και περιπλέκει αφάνταστα τις γραμμές της σύγκρουσης.
Γι' αυτό και η πόλωση που ωφελούσε μέχρι τώρα τον Ερντογάν, προικίζοντάς τον με την εύκολη αριθμητική υπεροχή των ισλαμόφρονων τμημάτων της τουρκικής κοινωνίας, δεν εγγυάται τίποτα. Ούτε άλλωστε και οι δημοσκοπήσεις που δείχνουν ισότητα μεταξύ των στρατοπέδων με 10% αναποφάσιστους.
Την αβεβαιότητα του αποτελέσματος επιβεβαιώνουν και οι αντιδράσεις των αγορών: μεγάλη αύξηση του Δείκτη Μεταβλητότητας μετά τη 15η Απριλίου, που προδικάζει συνέχεια των πολιτικών αναμετρήσεων και απουσία σαφούς και σταθερής εξουσίας. Το Οχι, προφανώς θα προκαλέσει αλυσιδωτές εξελίξεων. Αλλά και το Ναι δεν φαίνεται να οδηγεί σε σταθερότητα. Οδηγεί σε προεδρικές εκλογές για να μπορέσει ο πρόεδρος Ερντογάν να αρχίσει τη νέα προεδρική σταδιοδρομία του.
Ο Αλκης Κούρκουλας, δημοσιογράφος, ήταν ανταποκριτής του ΑΠΕ στην Τουρκία
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ

http://www.tanea.gr/news/world/article/5437937/evet-hayir-h-alliws-h-maxh-gia-mia-allh-toyrkia/

]Γνώμη] Το επικίνδυνο τέχνασμα της «νέας» Τουρκίας

  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 14/04/2017 08:00 |
Τις μέρες αυτές στη σκέψη πολλών Τούρκων βρίσκονται οι χριστιανοί συμπολίτες τους, όχι μόνο ως φιλοφρόνηση για την εορτή του Πάσχα αλλά και γιατί η εκλογική συμπεριφορά των χριστιανών - μιας πολύ μικρής ομάδας του τουρκικού εκλογικού  σώματος - φωτίζει καλύτερα από κάθε άλλη ομάδα το πώς μπορεί να εξελιχθεί το δημοψήφισμα της Κυριακής. Παρά το ελάχιστο μέγεθός της, μικρότερο από 1% του πληθυσμού, η ομάδα αυτή του εκλογικού σώματος εκτιμάται ότι θα ψηφίσει μαζικά και κυρίως σιωπηλά Οχι. Ανατρέποντας έτσι χωρίς  τυμπανοκρουσίες την προηγούμενη σταθερή υποστήριξη προς το AKP και τον αρχηγό του Ταγίπ Ερντογάν.
Η σιωπηρή αυτή ανατροπή μαζί με την αποχή που τρέφεται από τη νομοτελειακή βεβαιότητα της νίκης του Ναι θα καθορίσει το αποτέλεσμα, λέει ο Μπεκίρ Αγιρντίρ της Konda, της μεγαλύτερης εταιρείας μελέτης της κοινής γνώμης, οι τελευταίες μετρήσεις της οποίας δείχνουν μικρό προβάδισμα του Ναι.
Οι χριστιανοί της Τουρκίας, όσοι έμειναν πλέον ως ένοικοι της κιβωτού του Νώε της εκκλησιαστικής ιστορίας, έζησαν στη δεκαετία του AKP την καλύτερη ίσως περίοδο του τελευταίου αιώνα. Η υποχώρηση των επιθετικών πολιτικών διαμόρφωσης της σύγχρονης τουρκικής ταυτότητας, η ανάδειξη ενός περισσότερου δεκτικού λόγου, περισσότερο εμπνεόμενου από τη νεοτερικότητα και την κοσμικότητα (laïcité) του τανζιμάτ, της μεταρρύθμισης/εκσυγχρονισμού της οθωμανικής εξουσίας, ήταν μια περίοδος μεγάλης  ανακούφισης. Αλλά η αλλαγή αυτή δεν ολοκληρώθηκε οδηγώντας σε μια σύγχρονη πολιτική  αντίληψη της ταυτότητας που θα αγκάλιαζε όλες τις παραδόσεις και όλες τις καταγωγές της τουρκικής επικράτειας. Εξετράπη στην ανάδειξη της θρησκευτικής παραμέτρου της "νέας" τουρκικής ταυτότητας και κυρίως επιχειρεί να επιβληθεί εγκαθιδρύοντας μία απόλυτα συγκεντρωτική και κυρίως ανεξέλεγκτη εξουσία.

«Δεν μπορούμε να ανεχθούμε αυτή τη δέσμη μεταρρυθμίσεων που θεωρούμε επικίνδυνη και αντιβαίνουσα στις ιδρυτικές αρχές της Τουρκικής Δημοκρατίας», τονίζει η δημόσια διακήρυξη της Πρωτοβουλίας των 550 βουλευτών που δίνουν αγώνα για το Οχι.  Η πρωτοβουλία βουλευτών από 16 διαφορετικά κόμματα που άσκησαν εξουσία τα τελευταία χρόνια (συμπεριλαμβανομένων και βουλευτών του κυβερνητικού AKP) εκφράζει ένα πολιτικό ρεύμα με απήχηση σε όσους έχουν πολλές φορές ψηφίσει - και ίσως ξαναψηφίσουν - το κυβερνητικό κόμμα και τον Ερντογάν.
Η αυταρχική - δικτατορική εκτροπή που καταγγέλλεται από την Πρωτοβουλία των 550 ασφαλώς δεν προκλήθηκε από τη διαχείριση των χριστιανικών κοινοτήτων  της Τουρκίας. Συνδέεται κυρίως με την περιπέτεια του κουρδικού ζητήματος και οδηγεί σ' ένα σχεδόν δικτατορικό πρότυπο εξουσίας. Ο νέος αυταρχισμός που έχει ήδη εγκατασταθεί και ζητά να νομιμοποιηθεί με το δημοψήφισμα βρίσκει έτοιμο ένα ολόκληρο θεσμικό οπλοστάσιο της προηγούμενης (ατατουρκιστικής) παράδοσης. Αλλάζει απλώς την υπάρχουσα εκδοχή της τουρκικής ταυτότητας και προβάλλει μια νέα, που εμπνέεται από τη ισλαμική - σουνιτική παράδοση με την οποία ταυτίζεται η μεγάλη πλειοψηφία του πληθυσμού.

Αυτή η μετακύλιση κάνει όσους έχουν ταυτισθεί με πιο σύγχρονα, πιο δυτικά, πιο κοσμικά πρότυπα εθνικής ταυτότητας, όσους ζητούσαν την ολοκλήρωση της Τουρκικής Δημοκρατίας μέσα στα όρια της μεγάλης ευρωπαϊκής οικογένειας, να αισθάνονται σήμερα όπως οι χριστιανοί πολίτες των πρώτων δεκαετιών της Τουρκικής Δημοκρατίας. Να διαπιστώνουν ότι δεν υπάρχουν για αυτούς περιθώρια ανοχής και συνύπαρξης και να αναζητούν το μέλλον τους αλλού, εκτός. Ακούγεται πλέον συχνά και αβίαστα - ιδιαίτερα στην Πόλη - ότι «τώρα καταλαβαίνω πώς πρέπει να αισθάνονταν παλαιότερα οι Ρωμιοί». Η νοσταλγία για τις (χριστιανικές) μειονότητες, νοσταλγία που άνθισε τα τελευταία 15 χρόνια, στηρίζεται στην αντίληψη ότι οι χριστιανικές μειονότητες θα μπορούσαν να αποτελούν στρατηγικό σύμμαχο στη μάχη για τη σύγχρονη, κοσμική, δημοκρατική και ευρωπαϊκή ταυτότητα της Τουρκίας. Αυτή η μάχη δίδεται στο αυριανό δημοψήφισμα. Αυτό προσπαθεί - με αγωνία - να καταστήσει σαφές η Πρωτοβουλία των 550  βουλευτών. Προειδοποιεί για τους μεγάλους κινδύνους του λόγου που θέλει να εμφανισθεί «ως νέος» ενώ δεν διαφέρει σε τίποτα από τον παλαιό. «Θεωρούμε λάθος και επικίνδυνο από την άποψη του εθνικού συμφέροντος να υποτιμούμε τις επιτυχίες μας και να υπονομεύουμε την κοινή μας πολιτική ιστορία μέσα από τη λανθασμένη έννοια της  "παλαιάς Τουρκίας"», καταλήγουν στη διακήρυξή τους, η οποία ξεχωρίζει ως ιδιαίτερα επικίνδυνο αυτό το δημοκοπικό τέχνασμα του «νέου».  
Ο Αλκης Κούρκουλας ήταν ανταποκριτής του ΑΠΕ στην Τουρκία

ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ
http://www.tanea.gr/opinions/all-opinions/article/5439321/to-epikindyno-texnasma-ths-neas-toyrkias/

[Ανάλυση] Η αντίστροφη μέτρηση έχει αρχίσει

Η πόλωση είναι εντονότατη και ακόμα πιο σκληρή από τις αιτιάσεις της νοθείας

  | ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΗ: 08:00 |
Πύρρειος η νίκη στο δημοψήφισμα. To προδίδει η μορφή του προέδρου Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν καθώς προχωρούσε, σαν φάντασμα του εαυτού του, να εκφωνήσει τον επινίκιο λόγο. Το μήνυμα είχε ληφθεί, αλλά ο λόγος αναφερόταν «στη νίκη της εθνικής θέλησης και ενότητας», ισχυρισμούς που ίσως να είχαν γραφτεί για άλλο αποτέλεσμα.
Το 51% που συγκέντρωσε το Ναι υπολείπεται κατά περίπου 11 μονάδες από τις ψήφους που είχαν συγκεντρώσει στις τελευταίες εκλογές του Νοεμβρίου 2015 τα κόμματα που στο δημοψήφισμα υποστήριζαν το Ναι (ΜΗΡ, ΒΒΡ, ΑΚΡ 61,9%). Η εθνική θέληση είναι προς την κατεύθυνση της αποδοκιμασίας των όσων προτάθηκαν. Ενώ οι οπαδοί του Ερντογάν πανηγύριζαν στους δρόμους, οι γειτονιές της Πόλης είχαν αρχίσει να χτυπούν τους τεντζερέδες, σαφής προαναγγελία μακράς παθητικής αντίστασης. Η πόλωση είναι εντονότατη και ακόμα πιο σκληρή από τις αιτιάσεις της νοθείας.
Το σχέδιο της προεδρικής δημοκρατίας, προσφιλές στη μεταρρυθμιστική Δεξιά, έχει νόημα όταν υπάρχει πραγματική συναίνεση. Η προεδρική δημοκρατία προστατεύει και εξασφαλίζει την ενότητα της Τουρκίας όταν η δημοκρατική διακυβέρνηση απαιτεί μεταφορά πολλών εξουσιών στις σχεδόν αυτόνομες επαρχίες, κάτι σαν τα βιλαέτια της οθωμανικής εξουσίας. Το σχέδιο που τέθηκε χθες στη λαϊκή ψηφοφορία δεν εξασφάλιζε την ενότητα, έκανε απλώς τον πρόεδρο απόλυτο κυρίαρχο. Κατέλυε τη διάκριση των εξουσιών έτσι όπως οργανώνεται σε όλα τα δημοκρατικά συντάγματα, υπονομεύοντας τα δικαιώματα και τις ελευθερίες, όλων.

Η αποδοκιμασία αυτού του προεδρικού συστήματος επικυρώνει τις εκτιμήσεις που επισήμαναν ότι οι μετατοπίσεις στη Δεξιά θα υπονομεύσουν τελικά την προσπάθεια του προέδρου Ερντογάν. Η κατάληξη αυτής της πορείας είναι η πολιτική επιρροή που γνώριζε ο Νετσμετίν Ερμπακάν. Καμία σχέση με την ηγεμονική θέση που κατάφερε να εξασφαλίσει ο Ταγίπ Ερντογάν, βγάζοντας την ισλαμόφιλη παράταξη από την παραδοσιακή απομόνωση και συγκεντρώνοντας γύρω του όλη τη Δεξιά και πολλά από τα μεταρρυθμιστικά στοιχεία της σοσιαλδημοκρατίας. Εξασφαλίζοντας επίσης τη στήριξη της ΕΕ. Ετσι η διάθεση της κεμαλικής αντιπολίτευσης να εξηγήσει τον αυταρχισμό της ως προσπάθεια αντιμετώπισης των μακροπροθέσμων «πραγματικών» στόχων του Ερντογάν και της ισλαμόφιλης μερίδας της κοινωνίας, χάνει το νόημά της. Ο,τι και αν θέλει ο Ερντογάν πρέπει να βρει μια ικανοποιητική κοινωνική και πολική συμμαχία που θα το στηρίξει. Χθες οι κοινωνικές και οι πολιτικές δυνάμεις τού είπαν, πρώτη φορά μετά το 1996 όταν εμφανίστηκε στην κεντρική πολιτική σκηνή, ότι δεν πείθονται.
Αυτό απλώς σημαίνει ότι άρχισε η αντιστροφή μέτρηση. Αν θα είναι μακρόσυρτη, ανατολική, λυπητερή, όπως θα τη φανταζόταν ο ποιητής ή όπως τη φοβάται η τουρκική κοινωνία, θα φανεί. Αλλά άρχισε. Και μια και κινούμαστε στη σφαίρα της ανάγνωσης του καφέ, να πω ότι κάπως έτσι άρχισε και η αντίστροφη μέτρηση για τον Τουργκούτ Οζάλ και κατέληξε στον μυστήριο (από εγκληματική ενέργεια και συνωμοσία, λέει ακόμα η οικογένειά του) πρόωρο και ξαφνικό θάνατο.
Η εγγραφή της χθεσινής νίκης στο δημοψήφισμα στην κατηγορία της πυρείου εξηγείται και από ένα ακόμα στοιχείο: το αποτέλεσμα του Ναι υπολείπεται σημαντικά από την προσδοκία που είχε δημιουργήσει. Η μονοπώληση της προεδρικής διαδικασίας από το Ναι στην τηλεόραση, στον Τύπο, στον δρόμο, η σύμπλευση του κράτους με το Ναι άφησαν το Οχι να κινείται σχεδόν παράνομα. Χωρίς διάθεση υποβολής, μου θύμισε το δημοψήφισμα του Παπαδόπουλου στα χρόνια της στρατιωτικής χούντας.


Το μήνυμα της Θράκης στους «(υπερ)πατριώτες»

Η ψήφος των Τούρκων του εξωτερικού έχει πολύ σημαντικά στοιχεία για την κατανόηση μιας πολύπλοκης συγκυρίας στην Ευρώπη και στην Τουρκία. Εχει και ένα σαφές μήνυμα προς τους δικούς μας «(υπερ)πατριώτες», που δεν μπορούν να κοιμηθούν με την αγωνία τους για τη Θράκη: Μην ανησυχείτε. Οι Τούρκοι της Θράκης, ή όπως οι υπερπατριώτες θέλουν να μας αναγκάσουν να μιλάμε «η μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης», ψήφισαν εντελώς διαφορετικά από τις κοινότητες των τούρκων μεταναστών στην Ευρώπη. Ενώ στην Ευρώπη ψήφισαν 70% υπέρ του Ναι, στην Ελλάδα ψήφισαν 77% υπέρ του Οχι! Η αϋπνία των υπερπατριωτών ξεκινούσε από την υπόθεση ότι οι Τούρκοι στη Θράκη καθοδηγούνται από την Αγκυρα! Οταν δόθηκε η ευκαιρία είδαμε ότι προκαλούν την Αγκυρα (όπως και οι Τουρκοκύπριοι).

Στην Ελλάδα η κοινότητα είναι γηγενής και ευθυγραμμίζεται με τη συμπεριφορά όλων των Τούρκων που προέρχονται από τις δυτικές βαλκανικές οθωμανικές επαρχίες. Στην Ευρώπη είναι μετανάστες προερχόμενοι από την Ανατολία και η συμπεριφορά τους ευθυγραμμίζεται με τους συμπατριώτες τους στην Ανατολία, αλλά η πολιτική τους συμπεριφορά ασφαλώς επηρεάζεται από τη γενικευμένη ισλαμοφοβία της Δυτικής Ευρώπης. Ετσι συσπειρώνονται γύρω από όποιον υπόσχεται να τους υπερασπίσει. Στην Ελλάδα, παρά τις ρητορικές πιέσεις που δέχονται και τη διάθεση ορισμένων υπερπατριωτών, απολαμβάνουν μεγαλύτερη ασφάλεια και προστασία της ταυτότητάς τους, παρά την απαγόρευση της ίδρυσης τουρκικών συλλόγων. Για αυτό αποδοκιμάζουν μαζικά την αυταρχική και έντονα ισλαμοεθνικιστική πολιτική του Ερντογάν, ενώ στο τουρκικό πολιτικό σύστημα εντάσσονται σαφέστατα στη Δεξιά. Συμμετέχουν της ημετέρας παιδείας.

Ο Αλκης Κούρκουλας ήταν ανταποκριτής του ΑΠΕ στην Τουρκία
ΕΝΤΥΠΗ ΕΚΔΟΣΗ



http://www.tanea.gr/opinions/all-opinions/article/5439585/h-antistrofh-metrhsh-exei-arxisei/